Het Nationaal Onderwijslab AI is van start gegaan
Op donderdag 6 oktober opende het Nationaal Onderwijslab Artificiële Intelligentie (NOLAI) haar deuren. Tijdens een feestelijke bijeenkomst op de Radboud Universiteit ging het NOLAI, dat is gefinancierd uit het Nationaal Groeifonds, officieel van start. De komende 10 jaar zullen scholen, wetenschappers en het bedrijfsleven in het lab én in het land nauw met elkaar samenwerken aan digitale onderwijsinnovaties met AI.
Na een officieel welkom door Han van Krieken, de rector magnificus van de Radboud Universiteit, benadrukte de minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens in een videoboodschap het unieke karakter van het NOLAI en het belang van AI als katalysator van vernieuwing en economische ontwikkeling. In zijn videoboodschap vroeg de minister van Primair en Voortgezet Onderwijs Dennis Wiersma vervolgens om goed te kijken wat het onderwijs echt nodig heeft en welke innovaties daar het beste bij passen. En om te kijken hoe je die het beste én het veiligste kunt vormgegeven. Een opdracht die het NOLAI in praktijk zal brengen door elk co-creatieproject te starten met dezelfde vraag: wat heeft het onderwijs nodig? Aan de hand van vervolgvragen wordt daarna onderzocht welke zaken door AI in het onderwijs kunnen worden ondersteund, ondervangen of verbeterd.
Michiel Boots, directeur-generaal Economie en Digitalisering van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, stond in zijn openingsspeech stil bij de vraag waarom het NOLAI nodig is. De komende jaren, zo gaf hij aan, wordt een enorme toename van AI in het onderwijs verwacht en de regie pakken voor het Nederlands onderwijs is ingewikkeld. Scholen vinden het vaak moeilijk hun vragen te articuleren voor digitale leermiddelen, voor nieuwe aanbieders met creatieve ideeën is het moeilijk een plek in de markt te verwerven en de wetenschap vindt het soms lastig om onderzoeksvragen te formuleren die bijdragen aan vraagstukken uit de praktijk. De synergie tussen universiteiten, scholen, lerarenopleidingen en het bedrijfsleven zal dan ook onmisbaar zijn binnen het NOLAI.
Inge Molenaar, wetenschappelijk directeur van het NOLAI, ging dieper in op het beleidsperspectief in een panelgesprek met Han van Krieken, Michiel Boots en Timon Verheule, directeur voorgezet onderwijs en plaatsvervangend directeur-generaal Funderend Onderwijs van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Vanuit de ministeries werd daarbij benoemd hoe het NOLAI een brug kan slaan tussen innovatie en de digitale economie enerzijds en een verbetering van de kwaliteit van het onderwijs anderzijds. In het tweede panelgesprek over de werking van het NOLAI stond wederom het bouwen van bruggen centraal. Specifiek werd besproken hoe onderwijs, wetenschap en bedrijfsleven met elkaar zullen samenwerken binnen het lab. Hierover in discussie gingen Ewald van Vliet (voorzitter van het college van bestuur van Lucas Onderwijs), Kilian Geryszewski (leraar bij Lucas en Teacher in Residence bij NOLAI), Tamar Sharon (hoogleraar Wijsgerige Ethiek aan de Radboud Universiteit) en Jonas Voorzanger (medeoprichter van het bedrijf LeerLevels en tevens lid van de programmaraad van NOLAI). In gesprek met Inge Molenaar maakten zij duidelijk hoe belangrijk het is dat de verschillende stakeholders in NOLAI met elkaar in gesprek gaan en blijven.
In het derde en laatste deel van de ochtendsessie gingen Marieke van Osch, co-creatie directeur van NOLAI, en Stefan Dormans, operationeel directeur van NOLAI, de zaal in om te horen hoe er door andere betrokkenen naar het lab gekeken wordt. Zo gaf Pieter Duisenberg, voorzitter van de UNL, aan waarom de keuze voor de vestiging van NOLAI aan de Radboud Universiteit door alle rectoren ondersteund werd. Fien Depaepe, verbonden aan de KU Leuven en ITEC Smart Education, illustreerde hoe NOLAI nauw verwant is aan initiatieven in het buitenland, terwijl Larissa Zegveld, directeur van Stichting Kennisnet, de hoop uitsprak dat het NOLAI kan bijdragen aan het ontwikkelen van gedragen, bewezen technologie voor zowel leraren als voor leerlingen en hun ouders.
Tijdens de lunch waren er presentaties van verschillende EdTech-bedrijven, zoals WRTS, Numo, Numworx en SlimStampen, alsmede diverse posters van wetenschappers en bedrijven. Na de lunch boden twee parallelle sessies de mogelijkheid om dieper in te gaan op de praktische uitwerking én de inhoudelijke context van het lab. In de ene sessie gaf Marieke van Osch samen met Kilian Geryszewski een inkijk in de manier waarop het NOLAI met vraagarticulatie omgaat en in de andere sessie presenteerde Inge Molenaar samen met Bart Tuerlings, Teacher in Residence bij NOLAI en werkzaam in het onderwijs bij Stichting Klasse, het referentiekader. Dat kader moet zorgen voor een gemeenschappelijke taal die onderwijs, wetenschap en bedrijfsleven binnen het NOLAI moet samenbrengen. Tijdens deze sessie gaf Hein Broekkamp, senior raadsadviseur van de Onderwijsraad, ook nog een toelichting op het recente verkenningsrapport van de Onderwijsraad: “Inzet van intelligente technologie”.
Tijdens de gehele opening maakte Suus van den Akker live tekeningen van wat zij zag en hoorde. Haar illustraties vormen een mooie samenvatting van de dag en belichten net zoals het NOLAI zowel de kansen als de risico’s die met het gebruik van AI in het onderwijs gepaard gaan.